Met uniforme en gedeelde cartografie wordt bedoeld dat alle hulpdiensten toegang hebben tot dezelfde basiskaart én tot dezelfde aanvullende ‘locatie-gegevens’ en deze snel kunnen uitwisselen.

Aanpak

Vanuit de hulpdiensten rijst de vraag naar uniforme cartografie om een betere samenwerking tussen verschillende zones en hulpdiensten mogelijk te maken, zowel op het scherm als op papier. Deze vraag wordt breed gedragen en werd scherpgesteld door een delegatie van de Federale Politie, Lokale Politie, Brandweer, Defensie, Nationaal Crisiscentrum, 112, FOD Gezondheid, Gouverneurs, Douane, FOD Binnenlandse Zaken, FOD Buitenlandse Zaken, de Kanselarij van de Eerste Minister, …  Meerdere workshops werden georganiseerd in 2019 om de gemeenschappelijke behoeften aan één basiscartografie, emergency-index-grid, aanvullende, uniforme ‘locatie-gegevens’, onderlinge uitwisseling hiervan, en (non-)functionele vereisten in kaart te brengen en te prioriteren.

Uitdaging

Bij evenementen, rampen en andere grote acties is het belangrijk dat de hulpdiensten van de verschillende disciplines, organisaties en honderden zones op elkaar afgestemd zijn. Wanneer dat niet het geval is, is het moeilijker om

  • de juiste teams te dispatchen;
  • de relevante data te vinden en te delen met de hulpdiensten;
  • de stroom van hulpdiensten te organiseren wanneer ze mekaar komen versterken;
  • een uniform beeld van het incident of de ramp te vormen;
  • de hulpdiensten te organiseren en structureren bij evacuaties, waarschuwingen, voorspellingen van giftige gaswolken, etc.

Momenteel wordt soms zelfs een beroep gedaan op ad-hoc oplossingen zoals kaartmateriaal van reclamefolders bij gebrek aan betere alternatieven, wat geen ideale situatie is. Bovendien moet alle extra informatie uit verschillende bronnen samengebracht worden, wat kostbare tijd vergt. De hulpdiensten ervaren dit gebrek aan samenwerkingsmiddelen en uniforme oplossingen dan ook als een prangend probleem.

Stakeholder-comité Hulpdiensten

Om structureel samen te kunnen werken is een ‘stakeholder-comité’ opgericht voor ‘geografische informatie voor de hulpdiensten’, met daarin afgevaardigden van alle disciplines, en waarvan het NGI is gevraagd voorzitter te zijn. Een aantal trajecten van dit programma zijn voorgesteld en gevalideerd door het comité, waaronder

Traject ‘Implementatie Gemeenschappelijke Basiskaart’

Tijdens voorgaande projecten en workshops is consensus ontstaan over de nood aan CartoWeb.be als gemeenschappelijke, uniforme basiskaart. Doel van dit traject is de invoering van deze authentieke gegevensbron, CartoWeb.be, als gemeenschappelijke basiskaart in alle software en print-oplossingen van de hulpdiensten waar dit nog niet is gebeurd.

Traject ‘Geohub’

De belanghebbenden in het evenement-, incident- en crisismanagement hebben vaak allemaal dezelfde behoefte aan locatie-gegevens, en een ‘realtime’ uitwisseling van elkaars strategische en operationele ‘locatie’-gegevens. Het spreekt voor zich dat deze informatie op een eenvoudige manier voor alle stakeholders beschikbaar moet zijn, in plaats van dat iedereen deze gegevens zelf moet zoeken, overtekenen en bijhouden. Daarom wordt gewerkt aan een centrale uitwisseling via een ‘geohub’.

Traject ‘Incident Commando Management Systeem’

Voor de strategische en operationele voorbereiding, beheer en evaluatie van incidenten is er behoefte aan een intuïtieve, cartografische tool waarop de machten, hulpbronnen, incidenten, bewegingen en andere strategische of operationele informatie op een uniforme manier kunnen worden weergegeven en gedeeld. Zowel op het scherm als – waar mogelijk – op papier.

Nood aan leidende instantie

Om tot een goede multidisciplinaire samenwerking tussen de verschillende hulpdiensten te komen, hebben de hulpdiensten zelf aangegeven dat er nood is aan één uniforme basiskaart (CartoWeb.be), met daarboven een geografisch informatiesysteem (‘geohub’) en de mogelijkheid om met een incident commandosysteem te koppelen. Om dit te bereiken is er nood aan een instantie die het initiatief neemt voor de ontwikkeling of aankoop van een dergelijke basiskaart en GIS systeem. De instantie die hierbij de leiding neemt, heeft daarbij nood aan middelen om deze oplossingen te realiseren, alsook een formeel mandaat om de juiste partners aan boord te krijgen.

Als leidende instantie wordt het Nationaal Geografisch Instituut (NGI) voorgesteld voor de uitwerking van een uniforme basiskaart en een geografisch informatiesysteem. Het NGI is vandaag reeds de authentieke bron voor kaartmateriaal en heeft een digitale kaart “CartoWeb.be” die toelaat de meest recente topografische gegevens van het NGI op het scherm te bekijken op verschillende schaalniveaus. Deze tool vormt een geschikt startpunt voor de ontwikkeling van uniforme cartografie voor de hulpdiensten. Met de nodige middelen kan het NGI bijgevolg de leiding nemen voor de uitwerking van een uniforme basiskaart en een ‘geohub’ voor de hulpdiensten, dat de mogelijkheid biedt om op een eenvoudige, uniforme manier locatie-gegevens op een veilige manier met elkaar uit te wisselen tijdens de inzet van hulpdiensten.

Voorgaande projecten

In enkele pilootprojecten werd de meerwaarde van uniform kaartmateriaal al aangetoond. Een eerste project was een “Cartografie voor natuurbranden”, met als doel om uniforme cartografie aan te bieden aan de hulpdiensten voor natuurbranden. Deze tool houdt een basiskaart in, thematische data zoals toegangswegen en waterpunten, en een uniform coördinaten en indexsysteem. De oplossing kon zowel digitaal als op papier gebruikt worden. Een tweede, operationeel project was een tool voor de NAVO-top in 2018 en voor andere grote evenementen. Hierbij kunnen de hulpdiensten op een kaart zien waar staatshoofden en andere hulpdiensten, incidenten en andere zaken zich op elk moment bevonden door middel van standaardsymbolen op een gemeenschappelijke kaart.